سیاست در دامانِ تربیت

‎‎

حسین اکبری[1]

چکیده

الگوهای علمی و نظری تربیت سیاسی از دغدغه­های اصلی در حوزه علوم سیاسی و تربیتی به شمار می­آید که شناسایی و فهم آن­ها می­توان انسان را در امر تربیت سیاسی یاری کرد. به نظر می­آید که تا حدودی این اصطلاح یک اصطلاحی جدید است؛ اما درگذشته اصطلاح تربیتی سیاسی مثلی امروزی مطرح نبوده است و اگر مطرح بوده هم به شکل سنتی به‌صورت ضمنی از آن استفاده و سخن می­بردند. تربیت سیاسی هم در ادبیات علوم سیاسی و هم در علوم تربیتی؛ کاری است بکر و نو که به لحاظ ماهیت هم از منظر­های مختلف قابل‌طرح و توجه است. تربیت سیاسی یک اصطلاح که دارایی دو بار معنایی بوده عبارت‌اند از مفهم عام و خواص هست؛ اما در بین علمای این اصطلاح حل‌شده به نظر می­آید چون‌که از منظربین رشته­ای بودنش به آن پرداخته است، گاهی از منظر جامعه‌شناسی سیاسی و گاهی هم این بحث را از جهتی به روان­شناسی و انسان­شناسی مرتبط است به آن پرداخته‌شده است. تربیت سیاسی یک فرایند طولانی‌مدت مانند یادگیری هست که در هر دوره­ی سنی ممکن است در فرد و جامعه بیانجامد. تربیت سیاسی به دو نوع می­باشد الهی و شیطانی اگر تربیت الهی باشند جامعه به‌سوی خوشبختی و سعادت رهنمون می‌گردد و اگر تربیت شیطانی باشد به نابودی طبیعت و بشر می­انجامد.

کلید واژگان: تربیت، سیاست، اسلام، فرد و جامعه.

مقدمه

تربیت سیاسی، یک فرایند طولانی و نسبتاً مغلق یادگیری است که افراد جامعه با آشنایی فرهنگ تربیت خاص را دنبال می­کنند بنابراین هر جامعه تربیت سیاسی خاص خود را دارد و حتی اصول منابع و راه­های تربیت سیاسی جامعه­ها متفاوت و مختلف و گه گاهی متضاد نیز به نظر می­خورند. سخن گفتن درباره تربیت سیاسی از دشوار­های فراوانی برخوردار است؛ به این دلیل که دنیای معاصر و تکنولوژی انسان­­ها را در حلقوم کشیده و حتی به‌کلی هضم کرده‌اند، دیگر میدان برای سنتی بودند نگذاشته­اند.